Nữ y sĩ rẽ ngang về quê khởi nghiệp
Giống như bao người trẻ ở quê khác, mong muốn tương lai có một nghề nghiệp ổn định không phải dầm mưa dãi nắng, năm 2013, chị Phạm Thanh Tuyền đã theo học chuyên ngành y sĩ đa khoa tại Trường Cao đẳng Y tế Lâm Đồng. Chị tốt nghiệp ra trường vào năm 2015 và kiếm việc làm đúng ngành, nhưng mọi chuyện không giống như chị mong muốn.
Mỗi khi trở về quê hương, chị luôn có một nỗi trăn trở vì môi trường sống ở làng quá kém vệ sinh, đường sá ô nhiễm vì chất thải gia súc và các loại phế, phụ phẩm nông nghiệp. Chị cũng rất đau lòng khi nhiều lần chứng kiến cảnh bố mẹ phải đổ bỏ rau củ chỉ vì chuyện "được mùa mất giá".
"Thấy bố mẹ và người dân quê nhà luôn phải chịu thiệt thòi, do đó tôi muốn làm một việc gì đó để thay đổi", chị Phạm Thanh Tuyền chia sẻ.
Sau khi dành thời gian để tìm tòi, nghiên cứu, đến năm 2018, chị Tuyền đã nắm bắt được thông tin về mô hình nuôi trùn quế ở huyện Củ Chi (TP.HCM) là giải pháp giúp xử lý môi trường nông thôn, biến phế, phụ phẩm nông nghiệp thành thứ có giá trị nên chị đã đến tận nơi để học hỏi.
Học hỏi được bí kíp, chị quyết định bỏ tiền để mua một ít giống sinh khối về và bắt đầu nuôi trùn quế trong nhà kho rộng 20m2.
"Tôi đã tự đi gom phân bò, rau củ quả bỏ đi để làm thức ăn cho trùn. Thấy tôi bỏ việc về quê làm việc như người lập dị thì không ít người trong làng bảo tôi bị điên", chị Tuyền kể lại.
Trong nhà kho nuôi trùn, chị Tuyền đã đưa vào một lượng lớn rau, củ, quả dư thừa của gia đình cũng như phân bò của các hộ lân cận, tất cả đều được trùn quế xử lý sạch sẽ, không gây ô nhiễm như trước đây. Sau 3 tháng nuôi trùn thì chị Tuyền gom phân bón cho cây trồng trong vườn nhà. Bên cạnh đó, từ số trùn quế ban đầu đã sinh trưởng lên rất nhiều, do đó, chị đã quyết định sử dụng để sản xuất giống, giúp nhân rộng mô hình.
Năm 2019, nhận thấy việc chị Tuyền làm mang lại hiệu quả, có 9 người phụ nữ tại đại phương đã đến nhà chị để học hỏi cách làm mô hình này. Sau đó, HTX Phụ nữ trùn quế Đơn Dương được thành lập, chị Tuyền làm giám đốc với khu vực nuôi trùn quế rộng khoảng 400m2.
Có được khu vực nuôi trùn rộng rãi, các thành viên trong HTX đã cùng nhau thu gom phân bò, phân heo từ chuồng trại của gia đình, bên cạnh đó nguồn rau, củ, quả cũng được thu gom về rồi xử lý, làm thức ăn cho trùn quế. Chu kỳ nuôi trùn quế là 3 tháng, cứ hết một chu kỳ là HTX lại thu gom phân trùn quế, chia 50% cho các thành viên để làm phân bón phục vụ sản xuất nông nghiệp còn 50% thì được chuyển qua bán ra ngoài thị trường.
Chị Tuyền cho biết, sau khi tốt nghiệp cử nhân Luật, Đại học Đà Lạt vào năm 2023 chị vẫn tiếp tục công cuộc xây dựng và phát triển mô hình sản xuất phân trùn quế.
Liên kết cùng người nông dân làm giàu
Giờ đây, HTX đã phát triển lớn mạnh hơn và kết nạp thêm 4 thành viên, ngoài ra còn tổ chức liên kết với 21 hộ dân trong vùng để mở rộng quy mô sản xuất phân trùn lên đến 1.500m2.
Bên cạnh việc phát triển khu nuôi trùn thì chị Tuyền còn đầu tư trang thiết bị, máy móc, xây dựng khu xưởng để sơ chế, đóng gói phân bón rồi tiếp tục xây dựng thêm các khu chiết xuất các loại dịch trùn quế để tưới hay bón cho cây trồng.
Chị Phạm Thanh Tuyền cho biết, mỗi năm HTX phân trùn quế đã trực tiếp xử lý khoảng 235 tấn phân bò, phân heo và khoảng 350 tấn phụ phẩm nông nghiệp. Nhờ đó mà môi trường của các trang trại chăn nuôi gia súc cũng như vườn nhà của các hộ xã viên đều sạch sẽ, thông thoáng. Nhờ nguồn phân trùn quế mà các hộ dân trồng được rau sạch, an toàn, giúp giảm chi phí đầu tư, tăng giá trị cho nông sản.
Trước khi đưa phế thải vào để nuôi trùn quế thì nguồn phân bò, phân heo, rau, củ, quả phế, phụ phẩm nông nghiệp đều được thu gom và xử lý theo các quy trình khoa học. Trong đó, các loại phân gia súc thì cần phải được phối trốn và xử lý vi sinh rồi mới được đưa vào nuôi trùn quế.
Rau, củ, quả và các phụ phẩm nông nghiệp khác thì có thể đưa trực tiếp vào các ô nuôi để trùn quế xử lý. Tất cả các quy trình thu gom, xử lý phụ phẩm nông nghiệp hay phân gia súc đều phải tuân thủ quy trình một cách nghiêm ngặt.
Trung bình mỗi năm HTX có thể cung ứng ra thị trường khoảng 150-160 tấn phân trùn quế với giá bán ngoài thị trường khoảng 150 nghìn đồng/bao 25kg, khoảng 600-800 lít dịch trùn quế với mức giá khoảng 100 - 150 nghìn đồng/lít. Bên cạnh đó, HTX còn cung ứng được khoảng 5-7 tấn trùn giống với giá bán khoảng 20 nghìn đồng/kg.
Chị Phạm Thanh Tuyền cho biết, HTX đang chuẩn bị để mở rộng mô hình liên kết với các hộ làm nông nghiệp trên địa bàn huyện Đơn Dương, giúp nâng cao năng lực sản xuất của các hộ gia đình. Chị Tuyền cũng mong muốn có thể chuyển giao được kỹ thuật sản xuất phân trùn quế cho các hộ nông dân trên địa bàn để họ có thể tự sản xuất, mục tiêu hướng đến nền nông nghiệp tuần hoàn.
Ngoài ra, HTX còn liên kết với các hộ nông dân trong vùng để xây dựng mô hình du lịch nông thôn, giúp quảng bá mô hình nông nghiệp tuần hoàn của bà con nông dân.
Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Lập, huyện Đơn Dương, bà Nguyễn Thị Điềm Dương cho biết, HTX sản xuất nông nghiệp của chị Tuyền là mô hình mang lại hiệu quả cao. "Hợp tác xã Phụ nữ trùn quế Đơn Dương đã góp phần xử lý nguồn phế, phụ phẩm nông nghiệp, tạo ra nguồn phân bón sinh học đáp ứng nhu cầu hoạt động sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn", bà Nguyễn Thị Điềm Dương nói.
Nhờ mô hình HTX kết hợp phát triển liên kết chuỗi với các hộ nông dân mà bà con địa phương có thêm việc làm, tăng nguồn thu nhập. Bà Dương cho biết, địa phương đang tích cực khuyến khích và tạo điều kiện để chị em phụ nữ trên địa bàn tham gia nhân rộng mô hình này.
Theo Dân trí
