Năm 2020, HTX Dược liệu Nam dược Mạc Minh (thôn Lâm Đồng, xã Phương Thiện, Hà Giang) được thành lập. Hoạt động chính của HTX là bào chế và kinh doanh các loại thuốc Đông y gia truyền, trồng các loại cây dược liệu và bảo tồn những cây thuốc quý, những bài thuốc hay của địa phương.
Đẩy mạnh phát triển nghề dược liệu, giúp người dân phát triển kinh tế
Anh Mạc Văn Minh, Giám đốc HTX Dược liệu Nam dược Mạc Minh cho biết, anh thành lập HTX từ niềm đam mê của với cây dược liệu dựa trên nền tảng có phương thuốc gia truyền và chí hướng vận dụng phát huy tiềm năng, thế mạnh của tỉnh Hà Giang.
Chia sẻ về cơ duyên thành lập HTX, anh Minh cho biết, hồi nhỏ anh đã theo ông học về thuốc Nam, trong quá trình đó anh đã có niềm đam mê với nghề này và quyết định theo học lớp y sĩ đa khoa tại trường Trung cấp y tế Hà Giang. Anh tốt nghiệp vào năm 2014 và tiếp tục đi theo nghề thuốc Nam. Đến năm 2020, anh Minh quyết định về quê thành lập HTX Dược liệu Nam dược Mạc Minh.
Ban đầu, HTX chỉ lựa chọn và sản xuất sản phẩm dược liệu từ những cây thuốc phổ thông dễ trồng, dễ chăm khóc, mang lại hiệu quả kinh tế cao như cây Quýt lông, cây Huyết dụ... chúng được dùng để điều chế ra các vị thuốc theo các phương pháp gia truyền.
Sau khi HTX tìm được chỗ đứng trên thị trường đã chủ động mở rộng mô hình, tiến hành việc khai thác tìm kiếm những cây dược liệu quý hiếm trong rừng, chuyển những cây thuốc từ rừng về trồng tại vườn nhà đồng thời liên kết với các hộ trồng dược liệu tại địa phương để mở rộng vùng nguyên liệu.
Hiện nay, HTX đang thực hiện liên kết tiêu thụ dược liệu với nhiều bà con nông dân tại thôn Tiến Thắng, xã Phương Thiện, Hà Giang với diện tích khoảng 5ha cây Quýt bông, cây Huyết dụ... Nhờ đó mà giúp vùng nguyên liệu cho HTX luôn ổn định mà còn giúp bà con nông dân có thêm thu nhập, tăng thêm sinh kế.
Trong quá trình thu mua nguyên liệu, HTX còn hỗ trợ bà con nông dân giống cây trồng, phân bón và chi trả cả công chăm sóc cây. Nhờ được bao tiêu đầu ra mà bà con nông dân dành hết sức chăm sóc cho cây trồng, nhờ đó mà có nguồn thu nhập ổn định. Nhiều hộ gia đình trong vùng đã quyết định chuyển từ trồng ngô, trồng khoai năng suất thấp sang trồng các loại cây dược liệu, giúp mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Những hoạt động của HTX Dược liệu Nam dược Mạc Minh được người dân địa phương ủng hộ vì đã giúp họ có thêm sinh kế, giúp xóa đói, giảm nghèo. Giám đốc HTX cho biết, giờ đây HTX vẫn đang tiếp tục nhân rộng mô hình, vận động bà con địa phương trồng thêm cây dược liệu tại các khu vườn trống, vườn tạm hay các khu đất trống, giúp tăng thu nhập cho gia đình.
Sản xuất dược liệu cổ truyền sử dụng dây chuyền hiện đại
Mô hình của HTX Dược liệu Nam dược Mạc Minh có được hiệu quả cao nên nhận được sự quan tâm của các cấp, ngành trong tỉnh. HTX đã được đầu tư một số máy móc như cân định lượng, máy đóng gói các loại thuốc túi lọc, máy hút chân không, hỗ trợ xây dựng hệ thống nhà xưởng hiện đại... phục vụ cho việc sản xuất của HTX.
Chia sẻ về quy trình sản xuất, chế biến dược liệu của HTX, anh Minh cho biết, sau khi thu hoạch thì các loại thảo dược tươi sẽ được chọn sau đó phân loại cành, lá, thân riêng biệt, tiếp theo là đem đi thái lát, rửa và để ráo nước rồi cho vào máy băm nhỏ, thái lát rồi phơi nắng hoặc sấy bằng máy trong trường hợp thời tiết không tốt. Thân hoặc lá cây sẽ được sấy khô trong suốt 3-4 ngày trong hệ thống máy chuyên biệt, nhiệt độ của máy tương đương với nhiệt độ của ánh sáng mặt trời giúp sản phẩm sấy ra có chất lượng tốt nhất. Dược liệu sau khi phơi khô sẽ được sao rồi cân và đóng gói vào các hộp, bao bì rồi mới được đưa đến tay người dùng.
Nhờ có hệ thống máy móc hiện đại mà hoạt động sản xuất của HTX diễn ra thuận lợi, giúp tăng năng suất của lao động. Anh Minh chia sẻ, trong nhà xưởng của anh thứ đặc biệt nhất không phải máy sấy công suất lớn mà là hệ thống cân định lượng. Sau khi được sấy khô hoặc phơi nắng thì các sản phẩm dược liệu sẽ được sao rồi phân chia bằng hệ thống cân định lượng chia các vị thuốc theo đúng lập trình cài sẵn trên máy, nhờ đó mà thuốc trong mỗi thang đều theo đúng công thức, giúp đảm bảo an toàn chất lượng thực phẩm.
Anh Minh cho biết, trước đây HTX cần khoảng 7 người để thực hiện việc cân và phân chia thủ công từng vị thuốc. Giờ đây, nhờ hệ thống cân định lượng mà bớt được nhân công làm việc mà năng suất lao động lại tăng, nhờ đó mà người lao động có được thù lao cao hơn.
Giờ đây với quy trình sản xuất hiện đại, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm mà các sản phẩm của HTX được đánh giá là có chất lượng cao, được nhiều người ưa chuộng. HTX chủ yếu thực hiện sản xuất theo đơn đặt hàng của các gian trưng bày sản phẩm hoặc các hiệu bán thuốc Đông y, trung bình mỗi tháng HTX bán ra thị trường 40-50 sản phẩm mới 760.000 đồng/sản phẩm.
Nhờ việc sản xuất, kinh doanh có nhiều thuận lợi mà HTX đã tạo ra nhiều công ăn việc làm cho 3-5 nhân công thường xuyên, khoảng 15-25 lao động thời vụ, với mức thu nhập từ 5,2-5,5 triệu đồng/người/tháng.
Góp phần lan tỏa danh tiếng của cây dược liệu tỉnh nhà
Mô hình hiện nay của HTX vừa giúp bảo tồn thương hiệu vừa giúp lưu truyền những bài thuốc quý đồng thời còn giúp đưa những bài thuốc chất lượng đến với nhiều người tiêu dùng hơn nữa.
Ngoài các loại thuốc đặc trưng của HTX như trợ dương Kháu Vài Lèng, Đại tràng HG, HTX còn sản xuất các loại trà thảo mộc như trà thảo mộc giải rượu, trà thảo mộc tiêu mỡ giảm cân, trà thảo mộc mát gan, trà thảo mộc dạ dày HG... đều là những sản phẩm có nhiều tác dụng cho việc chăm sóc sức khỏe.
Để đảm bảo tiêu chí của ngành y, dược mà HTX đã tiền hành đăng ký, kiểm định chất lượng sản phẩm của mình, thành lập Website, quét mã QR, dán tem để truy xuất nguồn gốc, cung cấp thông tin theo quy định. Hội Đông y tỉnh Hà Giang cũng đã chấp Giấy chứng nhận chất lượng sản phẩm cho các sản phẩm của HTX.
Giờ đây, các sản phẩm của HTX đã được tiêu thụ tốt không chỉ ở Hà Giang mà còn tại các tỉnh, thành phố khác như Thái Bình, Hà Nam, Hải Phòng, Thanh Hóa, Nam Định... thông qua các website bán hàng online cũng như các sàn thương mại điện tử.
Người tiêu dùng cũng đã đưa ra nhiều phản hồi tích cực góp phần giúp HTX xây dựng được thương hiệu trên thị trường. Thông qua đó, giúp cho các sản phẩm của HTX có được độ nhận diện, tăng uy tín cho các sản phẩm dược liệu, thuốc Đông y của tỉnh Hà Giang cũng như vùng Tây Bắc.
Sau một thời gian xây dựng và phát triển, nhận được nhiều đánh giá tích cực mà các sản phẩm của HTX Dược liệu Nam dược Mạc Minh đã vinh dự nhận được nhiều giải thưởng, chứng nhận. Trong đó, sản phẩm Kháu Vài Lèng của HTX đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao vào năm 2023, giúp sản phẩm ngày càng vươn cao, vươn xa hơn.
Giám đốc HTX Dược liệu Nam dược Mạc Minh tiết lộ, Kháu Vài Lèng là một bài thuốc có từ đời cụ Mạc Văn Cao ở xã Bằng Hành, huyện Bắc Quang, Hà Giang và vẫn được lưu truyền cho đến ngày nay.
Anh Mạc Văn Minh chia sẻ, bài thuốc này bao gồm 7 vị trong đó vị chính là sâm Kháu Vài Lèng. Trong tiếng đồng bào dân tộc Tày thì Kháu nghĩa là cơm, vài là trâu còn lèng là sức khỏe. Dụng ý là vị thuốc này thiết thực như là việc ăn cơm mỗi ngày, mang đến cho người dùng sức khỏe tốt như trâu của Tây Bắc.
Giờ đây, HTX Dược liệu Nam được Mạc Minh đã dần khẳng định vị thế của mình, vừa giúp bảo tồn được nghề dược liệu cổ truyền, vừa cung cấp ra thị trường nhiều sản phẩm tốt, góp phần vào sự phát triển chung của địa phương.
Theo VnBusiness
