Anh Lâm Thái Dương (36 tuổi) và vợ là chị Lê Hồ Thùy Linh (34 tuổi) đã tốt nghiệp đại học với ngành kỹ sư nông nghiệp ở TPHCM. Sau khi ra trường hai người đã ở lại thành phố để khởi nghiệp làm rau sạch, nhưng cả 2 lần họ đều gặp thất bại.
Nhớ về kỷ niệm thời mới khởi nghiệp, chị Linh chia sẻ: "Hồi mới ra trường vào năm 2013, tụi mình tự tin lắm, gom vốn để làm rau sạch với mô hình trồng và chăm sóc rau hữu cơ tại nhà cho khách hàng. Kỳ vọng sẽ không tốn nhiều vốn, nhanh chóng có lời, thế nhưng thu không bù được chi, nhiệt huyết tuổi trẻ đã bị hiện thực tát cho tỉnh lại".
Sau khi thất bại khi khởi nghiệp ở thành phố, hai vợ chồng chị đã đi làm thuê để kiếm vốn làm lại từ đầu. Hai người lựa chọn làm thuê ở lĩnh vực nông nghiệp để có thêm kinh nghiệm về ngành này.
Sau khi gom được ít vốn, vợ chồng anh Dương và chị Linh lại tiếp tục với đam mê làm rau sạch bán cho dân văn phòng ở TPHCM. Triển khai kế hoạch chưa được bao lâu thì hai người đành từ bỏ vì bán mà không ai mua. Lúc đó, tiền tích lũy của hai người đã tiêu sạch nên chấp nhận lần thứ 2 khởi nghiệp thất bại.
Chị Linh cảm thấy mình không có duyên với thành phố nên đã quyết định trở về quê ở xã biên giới Bình Phú (huyện Tân Đồng, tỉnh Đồng Tháp). Khi đó, anh Dương cũng theo vợ về quê để lập nghiệp.
Dù trải qua hai lần thất bại với nông nghiệp sạch nhưng hai vợ chồng trẻ không từ bỏ ước mơ của mình. Vợ chồng chị Linh đã xin ông bà ngoại 25 cuộn rơm để bắt tay vào ủ nấm hữu cơ. Cũng gặp một vài khó khăn nhưng may mắn thay lần này hai người đã có được thành quả tốt.
Khi bắt đầu, sợ thất bại nên anh Dương đã không dám ủ hết số rơm có trong một lần. Anh đã lấy 11 cuộn rơm rồi làm theo công thức và chất lên kệ tre để ủ.
"Theo lý thuyết thì chỉ sau nửa tháng là có nấm hái, nhưng trễ mấy ngày rồi mà chả thấy cây nấm nào. Vợ chồng buồn lắm, đổ hết chỗ rơm ra vườn. Không ngờ sau mấy ngày, ụ rơm mọc nấm tua tủa", chị Linh tâm sự.
Dù làm sai công thức nhưng vẫn có được kết quả tốt, anh Dương đã rút kinh nghiệm, quyết định không làm kệ nữa mà dựng chòi đẻ ủ 14 cuộn nám còn lại. Lần ủ này hai vợ chồng chị đã thu được gần 40kg nấm, lãi được hơn 2 triệu đồng.
Vốn trong tay ít ỏi nên chị Linh phải chia thành 2 phần, một nửa thì đưa cho chồng đi mua sắt hàn kệ, một nửa chị dùng để mua rơm sản xuất vụ nấm mới. Chỉ xem sách vở thôi chưa đủ, vợ chồng chị muốn có thêm kinh nghiệm thực tiễn nên đã cùng nhau đi khắp các trại nấm ở miền Tây để học hỏi thêm.
"Có những người nông dân còn tỉ mỉ hơn kỹ sư. Họ khi ghép đầy đủ các tham số hàng ngày của nông trại. Thấy tụi mình thực sự muốn học, nhiều người không ngại tặng luôn sổ tay của họ cho mình, đó đều là những kinh nghiệm đáng quý", chị Linh nói.
Hai người cùng nhau chăm chỉ, nghiêm túc làm việc, vừa làm vừa rút kinh nghiệm nên số kệ nấm cứ thế mà tăng theo cấp số nhân. Từ những kệ nấm, dần dần anh Dương đã dựng nhà kính để trồng nấm, từ 1 nhà rồi 2 nhà và thành 24 nhà.
Chị Linh cho biết, nấm rơm trông vậy chứ việc chăm sóc rất khó và chúng cũng rất mẫn cảm với điều kiện sống. Nếu nóng quá, lạnh quá, khô quá hay ẩm quá thì cũng hỏng, lúc nào cũng phải chú ý cẩn thận.
Để việc sản xuất nấm rơm ổn định và hiệu quả hơn, đầu năm 2023 vợ chồng chị đã quyết định bỏ ra số vốn lớn rồi xây nhà rộng 1.500m2 để trồng nấm. Khu nhà trồng nấm được anh chị chia thành 48 phòng, mỗi phòng được trang bị đầy đủ giá trồng, quạt gió, đèn sưởi, máy sưởi, đèn điện, máy phun sương...
Để có hàng đủ và đều giao cho khách, mỗi ngày hai người đều phải luôn phiên vào rơm chỉ 3 phòng. Khi đó thì 3 phòng khách đã có nấm được thu hoạch. Sau khi nắm chắc kỹ thuật trồng nấm, anh Dương cũng tự tin mình có thể kiểm soát được cả số lượng và chất lượng nấm rơm.
Sau 15 ngày thì nấm có thể hái được, 3 ngày thì thu hoạch hết một đợt. Tùy theo số lượng mà khách hàng cần, chị Linh có thể để lại để lấy nấm đợt 2 nhằm giảm chi phí hoặc loại bỏ phôi cũ để tăng sản lượng nấm trong vụ mới.
Rơm sau khi đưa về thì phải được khử độc bằng vôi, sau đó thanh trùng bằng hơi nước ở nhiệt độ cao rồi mới đưa vào sản xuất. Nếu làm hết công suất thì mỗi năm trang trại nấm của chị Linh có thể làm được trên 30 tấn nấm.
Hiện vợ chồng chị đang tìm kiếm đầu ra mới cho sản phẩm, trang trại mới chỉ hoạt động với nửa số phòng trồng. Mỗi ngày công nhân bắt đầu hái nấm từ 3 giờ sáng để kịp giao cho khách hàng vào phiên chợ sáng, mỗi ngày nông trại thu về trên 2 triệu đồng.
Hiện nay, thành phẩm nấm rơm của vợ chồng chị Linh mới được tiêu thụ trong các chợ ở bán kính khoảng 10km. Chị cũng đang nghiên cứu để làm ra các sản phẩm từ nấm như nấm sấy, nước mắm... để có thêm đầu ra và tăng giá trị cho sản phẩm.
Lãnh đạo huyện Tân Hồng cho biết, mô hình trồng nấm của vợ chồng chị Linh phù hợp với điều kiện địa phương nên được nhiều người đánh giá cao. Để khuyến khích, huyện cũng đang có chủ trương để hỗ trợ trang trại nấm của vợ chồng chị xây dựng thương hiệu, đăng ký chứng nhận là sản phẩm đặc trưng của địa phương.
