Bà cụ sành trà đại diện thương hiệu
Đỉnh núi Phìn Hồ ở xã Thông Nguyên, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang có độ cao trên 1.300 so với mực nước biển. Ở nơi này, quanh năm mây mù bao phủ, có khí hậu trong lành, mát mẻ. Vùng núi này được thiên nhiên ưu ái ban tặng sản vật cây chè shan tuyết. Những mùa chè nơi đây đã nuôi lớn biết bao thế hệ người Dao đỏ ở bản làng Phìn Hồ này. Những người dân nơi đây cũng cất giữ những bí quyết riêng để làm ra loại chè shan tuyết tuyệt phẩm với màu nước xanh, vàng sánh, có vị nồng, chát xen lẫn vị ngọt hậu, có hương thơm đậm đà, đượm hương núi rừng.
Bà cụ Triệu Mùi Nghính được lựa chọn trở thành hình ảnh đại diện trên hộp chè Phìn Hồ đạt OCOP 5 sao của Hợp tác xã Chè Phìn Hồ. Nhà của bà nằm trong thung lũng Phìn Hồ, trong cánh rừng già khuất dưới tán của những cây chè shan tuyết. Bà kể rằng, từ khi còn mặc váy khố bà đã làm chè nên chỉ cần chạm tay vào búp chè, mũi ngửi được mùi hương là bà có thể biết được loại đó có phải chè hảo hạng hay không. Sau đó là đến công đoạn nhóm lò, nổi đỏ lửa rồi cho từng mẻ chè vào trong chảo gang, sau đó dùng tay cảm nhận độ non, già lửa để có thể đạt được vị chè ưng ý để cho ra loại chè có mùi hương thơm ngon, khiến người ta mãi nhớ về một vùng chè.
Nhà bà Nghính có 2ha chè shan tuyết, có những cây tuổi đời lên đến 300 năm. Bà Nghính nói rằng, từ xa xưa người Dao đỏ ở Phìn Hồ đã biết uống chè. Trước đây, chè là thức uống được người Dao đỏ dùng để đón tiếp bạn bè, có bán lấy tiền cũng chẳng được bao nhiêu.
Thế nhưng giờ đây, 1kg chè shan tuyết có thể giúp gia đình bà được đổi cả tạ thóc, ăn cả tháng cũng không hết. Những cây chè shan tuyết cổ thụ còn giúp bà và người làng có được nhiều trâu, bò, tivi, có cả xe máy để chạy khắp bản. Cũng nhờ những chiếc xe máy đó mà chè ngon của Phìn Hồ kịp đi được nhiều nơi nhanh hơn.
Đưa thương hiệu Fìn Hò Trà vươn xa
Có thể nói giờ đây cây chè shan tuyết đã trở thành "linh hồn" của thôn Phìn Hồ. Nhận thấy lợi ích kinh tế từ cây chè shan tuyết, hơn 50 hộ dân trong thôn đã cùng nhau thành lập Hợp tác xã (HTX) chè Phìn Hồ và cùng nhau đưa danh tiếng của Fìn Hò Trà ngày càng vươn xa.
Phó Giám đốc HTX chè Phìn Hồ, chị Lý Mùi Mương cho biết, trong những ngày đầu thành lập, HTX chủ yếu thu mua chè búp tươi của các hộ thành viên rồi chế biến thành chè xanh theo phương pháp truyền thống rồi bán ra thị trường. Nguồn nguyên liệu đầu vào của HTX chỉ nằm gọn trong 30ha chè của các gia đình xã viên, do đó sản lượng chè ít, bào bì, nhãn mác còn thô sơ, bộ máy quản lý không có nhiều kinh nghiệm. Chính vì thế mà trong 3 năm đầu thành lập từ 2008-2010, HTX chỉ đạt doanh thu 500 triệu đồng/năm.
Với mục tiêu nâng cao giá trị kinh tế cho cây chè shan tuyết cổ thụ, những năm tiếp theo, HTX Chè Phìn Hồ đã mở rộng vùng nguyên liệu, mở rộng quy mô sản xuất. Tính đến năm 2022, HTX đã liên kết với trên 500 hộ trồng chè ở các xã như Nậm Ty, Thông Nguyên, Tùng Sán. Những vùng trồng chè này đều đạt tiêu chuẩn hữu cơ của châu Âu.
Đến năm 2017, nhận được sự hỗ trợ từ Chương trình Giảm nghèo dựa trên phát triển hàng hóa, HTX chè Phìn Hồ đã đầu tư 5 tỷ đồng vào xây dựng mới văn phòng làm việc, xây dựng phòng trưng bày sản phẩm, mở nhà xưởng sản xuất với diện tích 3.000m2; bên cạnh đó là đổi mới dây chuyền sản xuất, nâng công suất từ 4 tấn lên 15 tấn chè tươi/ngày.
HTX còn đưa sản phẩm của mình đến các hội chợ trong và ngoài nước để mở rộng thị trường tiêu thụ. Ngoài ra, HTX còn triển khai bán chè trên hệ thống mạng lưới 200 đại lý, điểm bán ở các tỉnh, thành trên khắp cả nước.
Một trong những hướng đi giúp HTX gây dựng thương hiệu Fìn Hò Trà thành công chính là đa dạng hóa các sản phẩm với 5 dòng chè khác nhau là Trà xanh, Hồng trà, Bạch trà, Trà đen, Trà tiên. Mỗi sản phẩm đều có hương vị khác nhau với giá bán từ 300 nghìn đến 12 triệu đồng/kg. Năm 2015, thương hiệu Fìn Hò Trà được chứng nhận sản phẩm Organic EU bởi tổ chức liên minh Châu Âu.
Với việc không ngừng đầu tư, nâng cấp công nghệ sản xuất, tuân thủ những quy định chế biến chè sạch theo hướng hữu cơ, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường mà năm 2021, có 2 sản phẩm của HTX là Trà xanh hộp 100gr và Hồng trà hộp 100gr đã đạt sản phẩm OCOP 5 sao cấp Quốc gia được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chứng nhận. Đặc biệt Hồng trà của HTX cũng trở thành TOP 5 thương hiệu hồng trà ngon THƯỢNG HẠNG được mọi người yêu thích. Đây cũng là 2 sản phẩm đầu tiên đạt OCOP 5 sao của tỉnh Hà Giang, mang đến cho các hộ đồng bào dân tộc Dao đỏ ở thôn Phìn Hồ niềm tự hào và vinh dự.
Ngoài 2 sản phẩm đạt chứng nhận 5 sao quốc gia thì HTX còn có 2 sản phẩm đạt OCOP 4 sao. Sau khi được công nhận thì HXT vẫn tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng sản phẩm của mình, cải tiến bao bì, mẫu mã sản phẩm, đảm bảo phát triển Fìn Hò Trà bền vững.
"Tham gia vào chương trình OCOP đã giúp cho các sản phẩm của HTX được nhiều người tiêu dùng trong và ngoài nước biết đến, góp phần trong việc tăng giá trị cho sản phẩm cũng như nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. Từ đầu năm 2021, HTX đã nhận được tín hiệu khá tốt trên thị trường khi có nhiều đơn vị đã ký kết đơn hàng về chè hữu cơ cao cấp", chị Lý Mùi Mương cho biết.
Ngoài việc đổi mới dây chuyền công nghệ, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cấp bao bì, mẫu mã thì HTX còn thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái và sơ chế chè cho bà con nông dân, đảm bảo giữ vững được các tiêu chuẩn hữu cơ của sản phẩm.
Từ năm 2019, các sản phẩm của thương hiệu Fìn Hò Trà đã có mặt tại hệ thống siêu thị Winmart, Co.opmart... HTX có đến 6 nhà phân phối với hàng trăm điểm bán hàng trên khắp cả nước và 2 đơn vị xuất khẩu. Đã có nhiều sản phẩm của HTX xuất khẩu sang một số quốc gia như Trung Quốc, Nga, Đức... và đều nhận về sự đánh giá cao từ người tiêu dùng.
Theo Công Thương
