Ông Nguyễn Đình Khanh, Phó Giám đốc HTX Hòa Bình: Xây dựng mô hình canh tác 'vựa rau' hữu cơ, mỗi ngày tiêu thụ 2-3 tấn rau sạch ngay tại ruộng

HTX Dịch vụ tổng hợp Hòa Bình (phường Yên Nghĩa, quận Hà Đông, Hà Nội) có lợi thế giáp nội thành, trên địa bàn có ít nhà máy hay cụm công nghiệp, kết hợp với sự thuận lợi từ yếu tố thổ nhưỡng mà bà con nông dân nơi đây đã xây dựng thành công mô hình nông nghiệp xanh mang lại hiệu quả kinh tế cao, giúp đời sống của bà con ngày càng cao. 

Rau hữu cơ mang đến cơ hội mới cho nông dân

Khi nhìn vào 'vựa rau' hữu cơ rộng hơn 20ha của HTX Hòa Bình chắc hẳn ai cũng sẽ cảm nhận được tâm huyết của bà con nông dân nơi đây khi quyết định lựa chọn con đường sản xuất rau sạch.

Phó Giám đốc HTX Hòa Bình, ông Nguyễn Đình Khanh cho biết, dù ông đã có hàng chục năm kinh nghiệm trong nghề trồng rau thế nhưng để chuyển đổi từ phương thức trồng rau cũ sang trồng rau theo phương pháp hữu cơ cần phải đòi hỏi tâm huyết lớn, yêu cầu người trồng rau không nản chí để vượt qua cả quá trình gian nan.

Trước đây, bà con nông dân chỉ trồng hoa màu để phục vụ cuộc sống gia đình, số còn lại thì tiêu thụ ra các chợ truyền thống, quy mô sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, không có quy trình, bài bản cẩn thận. 

HTX thành lập vào năm 2018, từ đó đến nay đã định hướng cho hơn 500 xã viên sản xuất nông sản theo tiêu chuẩn hữu cơ để mở rộng được thị trường tiêu thụ rau, cùng nhau tập trung sản xuất và liên kết để phát triển. 

Để canh tác rau theo phương pháp hữu cơ thì vườn rau của HTX cần phải vượt qua nhiều vòng thẩm định của ngành nông nghiệp. Vòng đầu tiên, HTX cần phải gửi mẫu nước và đất đi xét nghiệm. Trong trường hợp kết quả hàm lượng kim loại trong đất hoặc trong mẫu nước có chứa E Coli thì HTX sẽ không đủ điều kiện tham gia mô hình. Nếu vượt qua được cánh cửa đầu tiên thì HTX sẽ được hướng dẫn thiết khu vườn sao cho đảm bảo được điều kiện của sản xuất hữu cơ. 

Ông Khanh cho biết, mới đây HTX mới xuất bán liên tiếp 3 đợt rau cho khách hàng ở Quảng Ninh với mức giá cao gấp đôi so với tiêu thụ theo phương pháp truyền thống. Ông tiết lộ, giá rau của HTX chưa bao giờ cao như thế, dù đã có hàng chục loại rau quả nhưng vẫn không đủ đáp ứng cho khách hàng. Theo ông, trồng rau hữu cơ tuy vất vả nhưng ông cảm thấy vui vì mình có thể cung cấp những sản phẩm chất lượng tốt đến tay người tiêu dùng. Quan trọng hơn, lựa chọn trồng rau theo phương pháp hữu cơ cũng góp phần giúp bảo vệ sức khỏe cho bản thân người sản xuất và chính gia đình của họ. 

Để phục vụ cho quá trình sản xuất rau hữu cơ thì HTX đã xây dựng hệ thống nhà lưới cho những loại cây trồng ngắn ngày, bể chứa nước có công dụng như một 'nhà máy lọc nước', điều này cho thấy HTX hết sức chú trọng đến việc trồng rau sạch từ việc nhỏ nhất. 

Ngoài ra, HTX cũng hỗ trợ bà con nông dân kỹ thuật để trồng rau, giống cây trồng và thị trường tiêu thụ. Chính vì thế, người nông dân có thể yên tâm sản xuất mà không cần phải lo đến đầu ra cho sản phẩm.

Bên cạnh đó, thông qua mô hình trồng rau hữu cơ mà HTX đã tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người dân địa phương.Theo đó, thu nhập của bà con khi canh tác rau theo phương pháp hữu cơ cao hơn nhiều so với phương pháp truyền thống bởi sản phẩm làm ra đều có chất lượng cao hơn và được nhiều người tiêu dùng yêu thích. 

Tạo nên 1 bó rau sạch cần '5 không'

Trồng rau theo cách truyền thống đã được bà con thực hiện từ bao đời nay, do đó, khi thay đổi thói quen canh tác cũng như tiêu thụ là một việc không hề đơn giản và cũng không phải một sớm, một chiều là có thể hoàn thiện được.

"Cuộc sống ngày càng phát triển, chất lượng bữa ăn trong gia đình Việt ngày một tăng cao, do đó người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến việc lựa chọn các sản phẩm nông sản an toàn và có chứng nhận hữu cơ. Đặc biệt, giờ đây, hoạt động du lịch đang được kết nối lại, do đó nhu cầu sử dụng rau hữu cơ tại các nhà hàng cũng tăng mạnh, đây cũng chính là cơ hội để HTX đẩy mạnh việc tiêu thụ các sản phẩm hữu cơ của mình", ông Khanh chia sẻ. 

Hiện tại, bà con nông dân trong HTX Hòa Bình chủ yếu canh tác các loại rau ăn lá ngắn ngày như rau dền, rau muống, rau mồng tơi, các loại cải, tất cả giống rau đều được mua từ những đơn vị cung cấp giống uy tín. 

Bên cạnh việc lựa chọn giống cây trồng tốt thì khâu chăm sóc, bón phân, nguồn nước tưới tiêu cũng được HTX thực hiện theo đúng quy trình sản xuất hữu cơ, không dùng đến các loại thuốc bảo vệ thực vật hóa học. Trong quá trình canh tác rau hữu cơ, mọi khâu đều được sử dụng các chế phẩm có nguồn gốc từ tự nhiên, đảm bảo không ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng.

Theo ông Khanh, toàn bộ rau của HTX đều được canh tác theo phương pháp '5 không' là không sử dụng phân bón hóa học, không phun các loại thuốc kích thích cây trồng sinh trưởng, không sử dụng thuốc diệt cỏ, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, không sử giống cây trồng biến đổi gen, 'giữ chân' các loại thiên địch của sâu bệnh lại trong vườn.

Để phòng trừ sâu bệnh trong vườn rau, HTX sử dụng các biện pháp phòng trừ theo cách thủ công hoặc sử dụng chế phẩm sinh học, vi sinh. Trong quá trình sản xuất, HTX cũng sử dụng phân xanh để bón cho cây trồng, nguyên liệu ủ phân xanh chính là rơm rạ, cây xanh bỏ đi trong vùng.

Toàn bộ quy trình trồng rau hữu cơ đều được thực hiện bài bản, được giám sát chặt chẽ, chi phí chăm sóc rau hữu cơ cũng cao hơn so với phương pháp truyền thống, do đó, rau của HTX luôn có được hương vị thơm ngon, tự nhiên... Nhờ sự đầu tư không nhỏ và sự tỉ mỉ của bà con nông dân mà trung bình mỗi ngày, HTX Hòa Bình có thể thu hoạch 2-3 tấn rau.

Ở thời điểm hiện tại, đầu ra chính của HTX là các trường mẫu giáo trên địa bàn phường Yên Nghĩa và chủ yếu là các chợ đầu mối truyền thống. Tuy nhiên, hiện nay sản lượng của HTX không đáp ứng đủ nhu cầu của thị trường. Trong thời gian tới, HTX sẽ tiếp tục mở rộng sản xuất, xây dựng quy mô nông trại kết hợp du lịch sinh thái để cung cấp thêm nhiều rau sạch hơn đến người tiêu dùng. 

Tạo bước đột phá nhờ nền tảng vững chắc

Không giống như hầu hết các HTX trồng rau hữu cơ khác, HTX Hòa Bình lựa chọn các chợ truyền thống là nơi tiêu thụ chính của mình. Hàng ngày, sau khi thu hoạch thì rau sẽ được tập kết tại khu sơ chế rộng 30m2 sau đó thì sẽ có các đầu mối từ chợ đến tận nơi lấy hàng. 

Điều đó có nghĩa là, HTX đang lự chọn hướng đi 'an toàn và lâu dài', đẩy mạnh tiêu thụ tại các chợ truyền thống dù giá cả cao hơn so với loại rau trồng thông thường. Ông Khanh cho biết, HTX Hòa Bình là một HTX nông nghiệp, do đó trong quá trình canh tác có không ít khó khăn, đặc biệt phải đáp ứng tiêu chuẩn hữu cơ.

Khó khăn đầu tiên, hầu hết các thành viên trong HTX đều sản xuất với quy mô nhỏ, lẻ, chủ yếu là các hộ gia đình. Trong khi đó, để có được mô hình sản xuất rau hữu cơ cần phải đầu tư chi phí khá cao, cần đồng bộ từ khâu cải tạo đất đến đầu tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đảm bảo đủ tiêu chuẩn, cần theo dõi hàng ngày và ghi chép lại, cần thuê đơn vị để hướng dẫn, tư vấn.

Để quản lý sâu bệnh, người trồng rau cầu phải xử lý bằng những chế phẩm sinh học hoặc dùng các loại bẫy bằng thảo mộc, trồng hoa dẫn dụ hoặc phải bắt thủ công. Việc làm này rất vất vả và cần tốn nhiều thời gian, công sức. Bên cạnh đó, việc kiểm soát sâu bệnh mà không đúng quy trình có thể sẽ gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng và dinh dưỡng của cây trồng.

Ngoài ra, cần phải có sự liên kết, bởi việc sản xuất và liên kết tiêu thụ rau an toàn cũng góp một phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng, giá trị cho sản phẩm, giúp bà con tăng thu nhập. Tuy nhiên, để tháo dỡ được những khó khăn này, ngoài sự hỗ trợ đến từ các ngành chức năng thì HTX vẫn cần tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các tiến bộ của khoa học kỹ thuật để mở rộng quy mô sản xuất. 

"Việc tìm cách nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm đi kèm với quảng bá thương hiệu sản phẩm nhằm gia tăng lợi nhuận có lẽ không quan trọng bằng việc HTX âm thầm thực hiện nền nông nghiệp sạch và bền vững theo cách kiên trì như hiện tại cũng như tương lai trên vùng đất màu mỡ này", Phó Giám đốc của HTX chia sẻ. 

Theo VnBusiness