Kỹ sư hóa Lê Hồng Lâm với sản phẩm Ốc gác bếp Tình Quê: Khởi nghiệp bằng cách cho ốc "ngủ gác bếp", thu về hàng trăm triệu đồng mỗi tháng

Khởi nghiệp với ốc "ngủ gác bếp"

Trong một lần đi công tác ở tỉnh An Giang, anh Lâm có mua một ít ốc lác bán ven đường, khi về nhà do không cẩn thận nên ốc bò đi khắp gian bếp. Sau một năm khi gia đình dọn dẹp nhà cửa anh Lâm mới phát hiện ra những con ốc đó vẫn đang còn sống và ở trạng thái ngủ vùi. Lúc đó, anh đã lấy chúng ra để chế biến món ăn và thấy rất ngon, rất giống hương vị của ốc "gác bếp" mà anh đã ăn từ thuở nhỏ. "Khi đó, cha tôi làm việc ở nông trường. Đến mùa nước nổi, ông thường bắt ốc lác về để mẹ tôi gác trên bếp, sau đó sẽ chế biến thành những món ăn để đãi khách quý", anh Lâm kể. 

Sau khi phát hiện ra khả năng ngủ vùi của ốc, dù đã tốt nghiệp đại học chuyên ngành hóa, có công việc ổn định tại một trường cao đẳng nhưng anh Lâm đã quyết định xin nghỉ việc để ở nhà khởi nghiệp với ốc "gác bếp". Anh mong muốn có thể góp phần đưa đặc sản miền Tây này đến với nhiều người tiêu dùng hơn đồng thời giúp phát triển kinh tế gia đình. Năm 2018, anh Lâm bắt đầu nghiên cứu phương pháp sản xuất ốc "gác bếp".

Theo quan sát của anh Lâm, loài ốc lác ở các tỉnh miền Tây có đặc tính ngủ vùi trong đất vào mùa khô, chúng có thể sống như vậy trong suốt quãng thời gian dài. Những người nông dân đi làm ruộng thường bắt chúng về rồi bỏ vào giỏ treo trên giàn bếp để xông khói. Làm theo cách này, ốc sẽ "ngủ" trong nhiều tháng sẽ trở nên mập, thịt sạch, có thể chế biến được nhiều món ăn ngon và giàu chất dinh dưỡng. 

Anh Lâm chia sẻ, theo anh thì làm ốc "gác bếp" chính là cách tạo môi trường cho con ốc "ngủ vùi". Ban đầu anh Lâm cũng làm theo phương pháp truyền thống, bắt ốc bỏ vào giỏ rồi treo trên giàn bếp hoặc vùi trong đất. Tuy nhiên, phương pháp này có tỉ lệ thành công khá thấp bởi chỉ sản xuất được số lượng nhỏ, cần phải tốn thời gian và chi phí để làm sạch ốc rồi mới mang đi bán. 

Khi đó, anh Lâm đã đầu tư gần 300 triệu đồng để nghiên cứu và thực hiện quy trình chăm sóc cho ốc "ngủ". Anh đã thiết kế nhà xưởng, đào ao nuôi ốc để có thể quan sát tập tính của loài ốc. Phải mất nhiều tháng liền anh mới nắm được tập tính của ốc như ốc sẽ ngủ ở nhiệt độ nào, khi nào thì ốc sẽ bò đi kiếm ăn, thời điểm nào ốc sẽ thải chất bẩn.

Anh Lâm chia sẻ, để nghĩ ra cách làm ốc gác bếp "không khói" với số lượng ốc lớn, anh phải mất 3 năm mới thu về được thành công. Lúc đầu, anh sử dụng trấu, đất khô rồi bao bố để làm nơi cho ốc "ngủ". Tuy nhiên, mỗi phương pháp lại có nhược điểm riêng như giá thể ủ ốc chưa đảm bảo được vệ sinh khiến cho chất lượng thịt ốc không đạt được theo yêu cầu hoặc ốc dễ hao hụt. Sau quá trình mày mò, nghiên cứu thì anh đã thông thạo được kỹ thuật hong khô ốc "gác bếp" ở trong phòng kín. 

Thu về hàng trăm triệu đồng mỗi tháng nhờ ốc "ngủ"

Năm 2019, sau khi đã nghiên cứu và sản xuất thành công sản phẩm ốc "gác bếp", anh Lâm đã đem ra thị trường bán thăm dò. Những sản phẩm ốc "gác bếp" đầu tiên anh bán ra đã đáp ứng được những yêu cầu của khách hàng. Khi đó, để tạo dựng thương hiệu của mình anh đã thành lập ra Cơ sở sản xuất ốc "gác bếp" Tình Quê.

Không chỉ chú trọng chất lượng sản phẩm mà anh Lâm còn coi trọng mẫu mã, bao bì, anh cũng coi đây là một trong những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên thành công cho sản phẩm. Để tạo cho sản phẩm của mình nét đặc trưng riêng, tạo ấn tượng với người tiêu dùng anh đã lựa chọn dùng giỏ trẻ để đựng ốc "gác bếp". Bên cạnh đó, anh Lâm còn chia sẻ sản phẩm ốc gác bếp của cơ sở Ốc gác bếp Tình Quê có thể bảo quản với hạn sử dụng từ 1 năm trở nên mà ăn vẫn tươi ngon.

Hiện nay vẫn chưa có nhiều người nuôi ốc lác nên nguồn nguyên liệu chính của Ốc gác bếp Tình Quê vẫn phải thu mua từ các huyện đầu nguồn biên giới của tỉnh An Giang, Đồng Tháp. Thời điểm thu mua ốc là từ giữa mùa mưa đến cuối mùa mưa vì thời điểm này ốc đã ăn đầy đủ nên to béo, mập mạp. Sau khi thu mua ốc về, những con ốc bị nứt vỏ, kích cỡ nhỏ sẽ bị loại bỏ, số còn lại sẽ được làm sạch rồi đưa vào phòng kín để "ngủ vùi". Khoảng 3 tháng sau khi "ngủ" thì ốc sẽ được bán ra thị trường. 

Anh Lâm cũng chia sẻ, cơ sở Tình Quê đi theo hướng phân phối sỉ cho các cửa hàng kinh doanh online trên mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử. Năm 2023, cơ sở của anh hợp tác với hơn 50 đơn vị phân phối với giá sỉ từ 160.000 - 200.000 đồng/kg tùy số lượng. Ngoài ra anh còn bán lẻ trên thị trường với giá khoảng 200.000 - 250.000 đồng/kg, giá bán này cao gấp 3 đến 4 lần so với ốc tươi thông thường. Mỗi tháng cơ sở Tình Quê xuất ra thị trường khoảng 3-5 tấn ốc gác bếp thành phẩm. Với mức giá sỉ như vậy thì mỗi tháng doanh thu bình quân sẽ không dưới 500 triệu đồng, đồng nghĩa với việc con số lãi mà anh Lâm thu về cũng không nhỏ. 

Chia sẻ về lý do khiến cho món ốc lác dù để lâu ngày lại có giá trị cao hơn hẳn so với ốc tươi, anh Lâm nói: "Thứ nhất, ốc được "ru ngủ" đều là những con ốc đã được tuyển chọn kỹ càng, sau đó được qua xử lý thật sạch. Thứ hai, ốc ở trên khô lâu ngày nên không còn mùi bùn, lượng nhớt giảm đáng kể. Thứ ba, dinh dưỡng được ốc tích trữ ở phần đít sẽ được chuyến hóa để nuôi cơ thể sẽ giúp cho thịt ốc thêm trắng và béo, khi ăn sẽ ngon hơn. Thứ tư, ốc "ngủ vùi" có thể dễ dàng bảo quản trong điều kiện thoáng mát và có thể di chuyển đi bất cứ đâu. Và điều cuối cùng, ốc này thường rất thơm và dậy mùi khi chế biến bởi lúc gọi ốc dậy bằng sữa, bia, trứng gà... thì ốc sẽ hút rất nhiều dung dịch đó vào cơ thể."